เมื่อพูดถึงประเทศตุรกี ชาว Walk the Talk นึกถึงอะไรบ้าง?

เคบับ?

ไอติมตุรกี?

พรม?

แต่ใครจะรู้บ้างว่า ประเทศตุรกีนั้นนอกเหนือจากเป็นประเทศเพียงหนึ่งเดียวในโลกที่มีดินแดนอยู่ทั้งในทวีปเอเชียและทวีปยุโรปแล้ว กาแฟตุรกียังถือเป็นเครื่องดื่มที่โด่งดังไปทั่วโลก ด้วยรสชาติที่เข้มข้นและกลิ่นที่หอมกรุ่น แต่เหนืออื่นใด คือ กากกาแฟข้นคลั่กที่อยู่ก้นแก้วที่สามารถบอกโชคชะตาของผู้ดื่มได้อย่างแม่นยำ

“คุณจ๋า - มาริสา โอซทรูค” สาวอักษรไฟแรงที่ร้อนวิชาอยากรู้ว่าตัวเองมีความเข้าใจ และสามารถสื่อสารกับเพื่อนต่างชาติได้จริงหรือไม่ เธอจึงสร้างโอกาสให้กับตัวเองด้วยการใช้ประโยชน์จากโลกออนไลน์ ที่ที่เธอได้พบกับเพื่อนชาวตุรกี คนที่เธอไม่คิดเลยว่ามิตรภาพที่แสนดีนี้จะยาวนานมาถึง 17 ปี

Language is another key to better opportunities ภาษาคือกุญแจอีกดอกที่พาเราไปสู่โอกาสที่ดีกว่าเดิม

หลังจากที่ได้ทำการพูดคุยผ่าน MSN มาสักระยะ คุณจ๋าก็ตัดสินใจเดินทางไปเรียนรู้โลกกว้างที่ประเทศตุรกี ประเทศที่รุ่มรวยไปด้วยวัฒนธรรมที่สวยงาม น่าค้นหา เธอสนุกสนานกับการท่องเที่ยว การใช้ภาษา และการทำความรู้จักเพื่อนของเธอให้มากขึ้น 

“เมมอร์” เพื่อนชายชาวตุรกีผู้คอยดูแลเธอตลอดหนึ่งสัปดาห์ที่ตุรกี คุณจ๋าจึงไม่ได้เรียนรู้แค่ความสวยงามของประเทศ สถานที่ท่องเที่ยวที่น่าสนใจ แต่ทั้งสองคนยังได้เรียนรู้นิสัยของกันและกันมากขึ้นจนตอบตัวเองได้ว่า เขาทั้งสองพร้อมจะยกระดับความสัมพันธ์ที่เป็นมากกว่าเพื่อน

“เขาเป็นคนที่น่ารักมาก แล้วก็ใส่ใจ มันทำให้เรารู้สึกว่าเราสำคัญในทุกเวลา” คุณเมมอร์กล่าวถึงภรรยา

“เขาเป็นผู้ชายที่เชื่อถือได้ ไว้วางใจได้ ตั้งแต่ตอนรู้จักกันแล้วก็ไม่เคยทำหรือพูดอะไรที่มันล่วงละเมิดเรา”

14 years of long-distance relationship 14 ปีที่ตัวห่าง แต่ใจไม่เคยไปไหน

รักทางไกลแบบต้องอยู่กันคนละประเทศไม่ใช่เรื่องง่าย เธอมักมีความเหงามาหวั่นไหวในความรักอยู่เป็นระยะ ๆ จนเธอต้องหันกลับมาบริหารจัดการมุมมองของตัวเอง

“เวลาเราเห็นคนเดินจับมือกัน มันก็อิจฉานะ แต่สุดท้ายเราก็ตอบตัวเองได้ว่า รูปแบบความสัมพันธ์แต่ละคนมันไม่เหมือนกัน และนี่ก็เป็นแบบที่เราเลือก ดังนั้น นี่คือสิ่งที่เราต้องเจอ ยอมรับในความเหงานั้นก่อน แล้วคิดใหม่ว่า งั้นนี่ก็เป็นโอกาสดีที่เราจะได้อยู่กับตัวเอง ได้ทำในสิ่งที่เราชอบ ได้พัฒนาตัวเอง ก็จะหาเวลาว่างไปเรียน ไปทำสิ่งที่อยากทำ คือ keep busy เอาไว้”

เมื่อถามถึงเคล็ดลับของรักทางไกลนี้ ทั้งคู่ตอบเหมือนกันว่า “ความรักและความอดทนเท่านั้นเลย ความรักหมายถึง เราเชื่อใจและเราเข้าใจ เข้าใจในสถานการณ์ ในสิ่งที่เป็น และเราก็อดทนกับความเหงา”

Coffee brings connection.

“หัวใจมนุษย์มิได้โหยหากาแฟ หรือร้านกาแฟ หากแต่ต้องการพบปะสนทนากับผู้คน โดยกาแฟเป็นเพียงข้ออ้างเท่านั้น” คำกล่าวภาษาตุรกีนี้ทำให้เราเข้าใจในวัฒนธรรมการดื่มกาแฟของชาวตุรกีได้ไม่มากก็น้อย แต่สิ่งที่น่าสนใจมากกว่าตัวกาแฟคือ "กากกาแฟก้นแก้ว" ที่มีเพียงผู้รู้เท่านั้นที่สามารถทำนายอนาคตจากคราบกากกาแฟได้อีกด้วย

“คนตุรกีมี tea cookie time เหมือนคนอังกฤษ เพียงแต่ว่าเปลี่ยนเป็นกาแฟ เราก็ขอให้คุณย่าสอน ผ่านไปสามสี่วันก็ยังอ่านไม่ได้ หายไปหนึ่งเดือน กลับมาใหม่ ย่าบอกให้โฟกัส ทำสมองให้โล่งไว้ ลืมสิ่งรอบ ๆ ตัว พอฝึกไปเรื่อย ๆ คิดว่าพร้อมแล้วเลยลองดูให้คนรอบตัว  ที่ตุรกี บาริสต้าจะเป็นผู้ชายเพราะที่ร้านจะมีการเล่นไพ่ด้วย วันหนึ่งเจ้านายบอกว่าช่วยอ่านดวงให้หน่อย ดูเสร็จเขาบอกว่าแม่น เลยคิดว่า โอเค คงได้แล้วแหละ” 

คุณภรรยากล่าวเสริมพร้อมเสียงหัวเราะว่า

“ฝึกฝนไป 12 ปี จนจ๋าบอกว่าจะเปิดร้านกาแฟ เขาก็ไม่พูดนะว่าเขาดูดวงเป็น คือ พอตัดสินใจว่าจะเปิดร้านก็ไปตุรกีเพื่อซื้ออุปกรณ์ เราเห็นเวลาน้องสาวเขาไปร้านกาแฟก็จะคว่ำแก้ว ถ่ายรูปลงแอพพลิเคชั่นดูดวงให้ตอบกลับมา เราก็สนใจเพราะมันใหม่สำหรับคนไทย อยากทำบ้างแต่จะทำยังไงเพราะแอพเป็นภาษาตุรกี ทำแคตตาลอคยังไง กังวลทุกวันจนร้านเปิด แต่เขาก็บอกทุกวันว่าอย่าคิดมาก จนพอเปิดร้าน ลูกค้าคนที่สี่เป็นเจ้าของที่ เขาบอกเดี๋ยวมาประเดิมดูดวงเจ้าแรก ปรากฎพี่เขาบอกดูแม่นนะเนี่ย เราเคยคิดว่า เราคงมาถูกทางแล้วมั๊ง เขาคงอ่านได้เนอะแล้วทำไมไม่บอกกันละ ฮ่า ๆ”

Walk the Talk แอบสงสัยว่า จำเป็นต้องใช้กาแฟตุรกีเท่านั้นหรือไม่ถึงจะดูดวงได้ เรื่องนี้คุณเมมอร์มีคำตอบ

“กาแฟตุรกีไม่ได้เป็นชื่อของพันธุ์กาแฟแต่เป็นชื่อกระบวนการในการชงกาแฟ ซึ่งมีประวัติแบบเรียกได้ว่าเป็นวิธีการชงกาแฟที่เก่าแก่ที่สุดวิธีหนึ่งในโลก ซึ่งที่ร้านก็ใช้หลักการและอุปกรณ์ดั้งเดิมอยู่ ส่วนกาแฟที่ใช้ เนื่องจากเราต้องการกากเพื่ออ่านคำทำนาย จึงต้องใช้กาแฟอราบิก้า (arabica) ที่เข้มดำ ส่วนดวงของเราจะเผยให้เห็นเป็นสีขาว”

ถ้าอย่างนั้นเคยดูดวงให้ตัวเองไหม?

“อ่านดวงตัวเองไม่ได้เพราะไม่งั้นจะเข้าข้างตัวเอง ญาติ หรือ เพื่อนสนิทก็ไม่ได้ แต่เคยโดนภรรยาบังคับให้อ่านให้หน่อย my wife made me do it” คุณจ๋ารีบตอบทันควันว่าวันนั้นสถานการณ์บังคับ เนื่องจากแก้วที่เธอจะเสิร์ฟให้ลูกค้าดันบิ่น เธอจึงไม่อยากเสิร์ฟแก้วนั้นออกไป จึงมีความจำเป็นต้องดื่มเอง

ในการดูดวงแบบนี้ หลังจากคว่ำแก้วแล้ว เมมอร์จะเอาเหรียญสิบบาทวางไว้บนแก้วนั่นก็เพื่อให้ตะกั่วจากเหรียญดูดความร้อน ทำให้คราบกาแฟที่อยู่ก้นถ้วยแห้งเร็วขึ้นนั่นเอง และสำหรับใครที่กังวลว่าตัวเองไม่ได้ดื่มกาแฟคงไม่สามารถให้อ่านดวงได้ คุณเมมอร์บอกว่า ไม่ดื่มกาแฟก็ดูได้ ขอแค่เจ้าตัวเป็นคนจับแก้ว หรือ ใครจะดื่มเป็นกาแฟเย็นก็ได้เหมือนกัน เพราะมันต้องชงเป็นกาแฟร้อนก่อน ก็ได้กากกาแฟเหมือนกัน

Compromise and Adjust รักกันก็ต้องรู้จักปรับ
 

ทั้งครอบครัวและวัฒนธรรมที่ต่างกัน เมื่อต้องการใช้ชีวิตร่วมกันจริง ๆ มันก็ไม่ใช่เรื่องง่าย เรียกว่าทุกวันคือการเล่นเกม 108 คำถามและการเรียนรู้

“เขาเสียงดังจนเราไม่รู้ว่านั่นคือไม่พอใจ หรือ คุยตามปกติ” คุณจ๋าตอบอย่างอารมณ์ดี “จะกินไก่เราก็ถามหาน้ำจิ้ม เขาก็บอกว่า disgusting เราก็งงว่าน้ำจิ้มไก่ หรือ ซอสเนี่ยมันน่าขยะแขยงตรงไหน”

ถึงตรงนี้คุณเมมอร์รีบเสริมขึ้นมาว่า “ที่ตุรกี อาหารจะปรุงด้วยสมุนไพร เราเน้นธรรมชาติ เราจะไม่มีพวกซอสสำเร็จรูปแบบนี้ หรือน้ำแข็ง ตามร้านอาหารที่ตุรกี เราไม่เสิร์ฟน้ำแข็ง ตอนคุณจ๋าไป เขาก็ยืนรอให้น้ำแข็งมาเสิร์ฟเป็น 10 นาที เราก็งงว่าเขายืนรออะไร”

และเมื่อได้เวลาที่เขยตุรกีมาตั้งรกรากที่เมืองไทย เขาก็ได้พกพาความเคยชินของวัฒนธรรมตัวเองมาด้วย

“เขาให้เราปิดแอร์ ให้เปิดแต่หน้าต่าง ให้ลมธรรมชาติเข้า เราก็ร้อนไง แต่พออยู่ไปสักพัก คราวนี้ปิดหน้าต่างปิดประตู บอกให้เราเปิดแอร์”

เรื่องราวของคู่รักชาวตุรกียังไม่ได้จบเพียงแค่นี้ ความต่างทางวัฒนธรรมยังมีอีกมากมาย เช่น การกินอาหารเช้า ทั้งคู่สามารถประคองรักบนความต่างเหล่านี้ไปได้อย่างไร ติดตามต่อในอีพีหน้าค่ะ

คำศัพท์

1. Turkish coffee reading การอ่านดวงด้วยกาแฟแบบตุรกี

2. long distance relationship ความสัมพันธ์ทางไกล

3. coffee ground กากกาแฟ

4. tassology ศาสตร์การอ่านคำทายด้วยชา หรือ กาแฟ

ผู้ดำเนินรายการ:  รัฐนันท์ ฐาปนาประเสริฐ

บรรณาธิการ:  นันทิญา จิตตโสภาวดี

กองบรรณาธิการ: นมิดา แพ่งสภา, ปัณณธร ใสแสง, รุจา สุขพัฒน์, นีรชา คัมภิรานนท์, สุสมา สุขพัฒน์

ศิลปกรรม:  ฐานิสร์  ริ้วสุวรรณ, เอกชัย เธียรสรรชัย
นักออกแบบเสียง:  ธัญธนวรัท  ชนกชัด

ฝ่ายผลิต: ชลธิศ กรดี

ที่ปรึกษา:  วันชัย  บุญประชา, ดร.สรวงมณฑ์ สิทธิสมาน

สนับสนุนโดย  สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.)