เมื่อเราอายุมากขึ้น มีงานศพที่เราต้องเข้าร่วมบ่อยครั้ง จะเป็นคนรู้จัก แม้กระทั่งญาติพี่น้อง การไปงานศพแต่ละครั้ง เราควรถือโอกาสในการคุยกับลูกในเรื่องนี้ ต้องทำใจยอมรับว่า เราเองหรือคนที่เรารักมีโอกาสเสียชีวิตได้ทุกเมื่อ 
 

ถ้าเราตั้งโจทย์ในชีวิตว่า ถ้าเรา หัวหน้าครอบครัว หรือคนในครอบครัวต้องจากไปก่อน คนที่อยู่ต้องทำอย่างไร และในเมื่อมันอาจจะมีโอกาสเกิดขึ้น เราก็ควรมีการเตรียมพร้อมลูกเรา 
 

5 วิธีการพูดคุยเรื่องความตาย 

1. ปรับทัศนคติกับเรื่องความตาย คือ ไม่เคยมีการเตรียมใจ หรือพูดถึงในเรื่องความตามกันมาก่อน เมื่อมีเหตุเกิดขึ้นจริง ก็อาจจะยากที่ทำใจยอมรับได้ แต่หากเราพูดคุยเป็นเรื่องปกติ และได้คุยกับครอบครัวว่า ความตายสามารถเกิดขึ้นได้ทุกขณะ เช่น อาจจะตั้งสมมติฐานมาถามลูกว่า พ่อแม่ไม่อยู่แล้ว ลูกจะอยู่อย่างไร หรือใครก็ตามในครอบครัวชวนคุยว่าถึงแม้จะมีใครจากไป คนที่อยู่ก็ต้องอยู่ให้ได้และอยู่อย่างไร 

2. ใช้ชีวิตอยู่บนความไม่ประมาท เช่น หยิบยกกรณีต่าง ๆ ไม่ว่าจะญาติพี่น้องที่จากไป ข่าวสาร ดารา เอามาเป็นบทเรียนสอนลูก เช่น ไม่จำเป็นที่คนอายุมากกว่าต้องจากไปก่อน คนอายุน้อย ๆ ก็ตายได้ แล้วก็มีหลายสาเหตุ รวมถึงโรคภัยไข้เจ็บต่าง ๆ เพราะฉะนั้น เราก็กลับมาใช้ชีวิตบนความไม่ประมาท หันมาใส่ใจกับสุขภาพ สภาพแวดล้อม ยิ่งลูกวัยรุ่น ก็ต้องสอดแทรกว่าอย่าใช้ชีวิตแบบสุ่มเสี่ยงเกินไป หลีกเลี่ยงสถานที่อโคจร เพื่อลดความเสี่ยง 
 

3. พาลูกไปงานศพ ถ้าเด็กโตพอและรับรู้ได้ก็พาไป แต่ต้องมีผู้ใหญ่ดูแลอย่างใกล้ชิด เป็นการไปเรียนรู้ชีวิตอีกอย่างหนึ่ง ต้องรู้จักพิธีกรรม มีความสำรวม สอดแทรกเรื่องต่าง ๆ แต่ต้องดูวัยลูก ดูพื้นนิสัยของลูก (เด็กบางคนใจอ่อนหรือรู้สึกเสียใจมาก) เรื่องแบบนี้ สามารถสอดแทรกได้ 
 

4. การเตรียมตัวในเรื่องสำคัญในบ้าน เช่น เอกสารต่าง ๆ ที่สำคัญ ควรให้ทุกคนในครอบครัวรับรู้ร่วมกัน การทำธุรกรรมต่าง ๆ ถ้าคนที่รู้ทุกเรื่องและรู้อยู่คนเดียว แล้ววันหนึ่งอาจจะจากไปอย่างกระทันหัน คนที่อยู่ย่อมต้องเกิดความโกลาหล และยุ่งยากในการจัดการอย่างแน่นอน เรื่องนี้เราสามารถทำให้เป็นระเบียบ บอกคนใกล้ตัว บอกลูก (ดูที่วัย) ให้เขารับรู้ร่วมกัน ลูกก็จะเกิดความภูมิใจที่พ่อแม่ไว้วางใจด้วยส่วนหนึ่ง 

5. ทำให้ลูกมั่นใจว่าลูกสามารถอยู่ได้โดยไม่มีพ่อแม่ ถ้าพ่อแม่มีวิธีคิดเช่นนี้ ก็จะสอนให้ลูกมีความเข้มแข็ง การช่วยเหลือตัวเอง เสริมสร้างทักษะที่สำคัญในวันที่เราไม่อยู่แล้ว ถ้าตัวเราเองคิดให้ได้ว่าความตายเป็นเรื่องปกติ เราก็จะเลี้ยงลูกให้เขาพึ่งพิงตัวเองให้ได้ สอนทักษะที่จำเป็นในชีวิต 
 

เราต้องอย่ามองข้ามความตาย เราต้องมองให้เป็นเรื่องปกติ ลบความเชื่อเก่า ๆ ที่บอกว่าไม่ควรพูดถึงความตาย แต่จริง ๆ โอกาสตายเกิดขึ้นกับทุกคน ฉะนั้นการเตรียมพร้อมในเรื่องนี้ต้องนับเป็นเรื่องที่สำคัญและจำเป็นค่ะ

ผู้ดำเนินรายการ:  ดร.สรวงมณฑ์ สิทธิสมาน

บรรณาธิการ:  นันทิญา จิตตโสภาวดี

กองบรรณาธิการ: นมิดา แพ่งสภา, ปัณณธร ใสแสง, รุจา สุขพัฒน์, นีรชา คัมภิรานนท์, สุสมา สุขพัฒน์

ศิลปกรรม:  ฐานิสร์  ริ้วสุวรรณ, เอกชัย เธียรสรรชัย
นักออกแบบเสียง:  ธัญธนวรัท  ชนกชัด

ฝ่ายผลิต: ชลธิศ กรดี

ที่ปรึกษา:  วันชัย  บุญประชา, ดร.สรวงมณฑ์ สิทธิสมาน

สนับสนุนโดย  สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.)